Overqualified là thuật ngữ dùng để chỉ những ứng viên có kỹ năng, trình độ vượt xa so với yêu cầu của vị trí công việc. Trong bối cảnh thiếu hụt nhân tài hiện nay, việc “gạt bỏ” ngay từ đầu những ứng viên xuất sắc này là một sự lãng phí nguồn nhân lực vô cùng quý giá. Tuy nhiên, Nhiều nhà tuyển dụng có quan điểm lo ngại khi tuyển dụng những ứng viên như vậy, vì lo rằng họ sẽ nhanh chóng nhảy việc khi tìm thấy cơ hội phù hợp hơn. Vậy có nên tuyển dụng ứng viên Overqualified?
Ứng viên Overqualified (vượt chuẩn) là gì?
Overqualified là thuật ngữ dùng để chỉ những ứng viên có kỹ năng, trình độ vượt xa so với yêu cầu của vị trí công việc. Dựa trên nhu cầu và chiến lược phát triển của doanh nghiệp mà bộ phận tuyển dụng có thể đề xuất tỷ lệ ứng viên Overqualified nhất định trong tổng số ứng viên cần tuyển. Nếu được quản lý tốt, họ hoàn toàn có thể trở thành nguồn lực vô cùng quý giá cho tổ chức.
Cơ hội khi tuyển ứng viên Overqualified
Tăng năng suất và hiệu quả công việc: Những ứng viên overqualified thường sở hữu kiến thức, kỹ năng vượt trội so với yêu cầu công việc. Họ có thể đóng góp nhiều ý tưởng sáng tạo, giải pháp hiệu quả để nâng cao năng suất và chất lượng công việc.
Tiết kiệm chi phí đào tạo: Sự tham gia của ứng viên overqualified có thể tạo ra nguồn năng lượng tích cực, thúc đẩy môi trường làm việc năng động, sáng tạo. Họ còn có thể đóng vai trò là những người cố vấn, huấn luyện viên giỏi cho các nhân viên khác. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nguồn lực đào tạo, đồng thời vẫn có đội ngũ nhân sự “làm được việc”.
Tăng tính cạnh tranh và giá trị của doanh nghiệp: Việc thu hút và giữ chân những nhân tài overqualified sẽ giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao giá trị thương hiệu trong mắt khách hàng và đối tác.
Chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai: Những ứng viên overqualified có thể đóng vai trò là những người kế thừa, tiếp nối những vị trí lãnh đạo then chốt trong tương lai.
Thách thức khi tuyển dụng ứng viên Overqualified
Nguy cơ nhảy việc:
- Nhiều ứng viên overqualified dễ bị chán với công việc không phát huy được thế mạnh và không có nhiều cơ hội phát triển.
- Điều này khiến họ có nguy cơ bỏ việc ngay khi tìm thấy cơ hội tốt hơn ở nơi khác.
- Tình trạng này gây tốn kém về thời gian, công sức và chi phí cho doanh nghiệp khi phải liên tục tuyển dụng và đào tạo lại nhân sự.
Không đạt hiệu suất công việc như mong đợi:
- Nhiều nhân sự “giỏi hơn mức cần thiết” thường có thái độ làm việc hời hợt, chủ quan và thiếu tận tụy với công việc đơn giản.
- Họ không phát huy hết năng lực, khiến hiệu suất làm việc không đạt được như kỳ vọng của doanh nghiệp.
Mức lương không tương xứng với trình độ:
- Doanh nghiệp thường chỉ có thể chi trả mức lương tương ứng với yêu cầu công việc, không cao hơn.
- Trong khi ứng viên overqualified có bằng cấp, kinh nghiệm vượt trội so với yêu cầu công việc.
- Điều này có thể gây bất mãn cho ứng viên vì mức lương không tương xứng với trình độ của họ.
Khoảng cách năng lực trong môi trường làm việc:
- Nhiều ứng viên overqualified thường tự tin quá mức vào năng lực của mình.
- Họ có xu hướng thiếu cân nhắc ý kiến, đề xuất của đồng nghiệp có trình độ thấp hơn.
- Sự chênh lệch về năng lực này có thể gây ra các bất đồng quan điểm với cấp quản lý.
Với thức thách thức này, các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định tuyển dụng ứng viên có trình độ vượt trội so với yêu cầu công việc.
Trong trường hợp tuyển dụng, doanh nghiệp nên làm gì để đồng hành lâu dài với ứng viên Overqualified?
Thấu hiểu lý do của ứng viên nhận công việc dưới khả năng
Hoàn cảnh cá nhân: Họ có thể đang trong tình trạng cần việc làm gấp, hoặc cần công việc ổn định hơn là phù hợp với khả năng. Việc này có thể do họ chịu ảnh hưởng của các yếu tố như hoàn cảnh gia đình, sức khỏe, các khoản nợ…
Cơ hội phát triển: Một số ứng viên đánh giá rằng công việc này có thể mang lại cơ hội thăng tiến, phát triển kỹ năng hoặc kinh nghiệm mới cho họ trong tương lai.
Mức lương: Dù công việc không phù hợp năng lực, nhưng mức lương vẫn có thể hấp dẫn với họ, đặc biệt nếu so với các công việc khác họ có thể tìm được.
Môi trường làm việc: Một số ứng viên ưu tiên môi trường làm việc tốt hơn là công việc phù hợp năng lực. Họ có thể chọn công việc ổn định, có văn hóa doanh nghiệp tốt.
Tạm thời: Ứng viên cũng có thể chấp nhận công việc này với tư cách là một giải pháp tạm thời, trong khi họ vẫn tìm kiếm công việc phù hợp hơn.
Hiểu được những lý do này sẽ giúp nhà tuyển dụng định hướng tốt hơn trong việc quản lý, định hướng và phát triển các ứng viên overqualified.
Thấu hiểu nhu cầu, nguyện vọng của ứng viên
- Thay vì chỉ xem xét những tiêu chí vượt quá chỉ tiêu tuyển dụng trên CV, hãy tìm hiểu sâu hơn về nguyện vọng và động lực của ứng viên ngay từ vòng phỏng vấn.
- Xác định xem ứng viên có hứng thú với công việc, môi trường làm việc hay danh tiếng của doanh nghiệp, hay họ đang tìm kiếm một vị trí để cân bằng công việc và cuộc sống.
- Hiểu rõ lý do ứng viên quyết định ứng tuyển vị trí này, thay vì những lĩnh vực công việc khác mà họ có thể phù hợp hơn.
Xây dựng lộ trình công việc phù hợp với tiêu chuẩn ứng viên overqualified
Khi doanh nghiệp quyết định “gật đầu” với CV của ứng viên overqualified, điều quan trọng là phải xây dựng một lộ trình công việc phù hợp với năng lực và kinh nghiệm của họ. Doanh nghiệp cần tối ưu hóa cách sử dụng những ưu thế của ứng viên để mang lại giá trị thực sự cho công ty.
Với một ứng viên “quá giỏi” chủ động ứng tuyển, doanh nghiệp nên tạo điều kiện để họ được bộc lộ năng lực và phát huy tối đa tiềm năng. Một giải pháp có thể là thay đổi vị trí công việc, giao cho họ những nhiệm vụ mang tính thách thức hơn. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể trao quyền cho ứng viên overqualified trong các khía cạnh công việc, để họ có thể tự chủ hơn trong công việc.
Khi ứng viên overqualified nhận thấy vai trò quan trọng của mình trong tổ chức, họ sẽ cảm thấy được ghi nhận và sẽ nỗ lực đảm bảo hiệu suất, mang lại giá trị xứng đáng với kỳ vọng của doanh nghiệp.
Trao đổi kế hoạch phát triển và lộ trình thăng tiến rõ ràng
Để tránh tình huống “đường ai nấy đi” đáng tiếc, doanh nghiệp cần trao đổi cụ thể với ứng viên overqualified về tính chất công việc, các nhiệm vụ được giao và ảnh hưởng của chúng đến kế hoạch phát triển chung của công ty.
Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần trình bày rõ ràng lộ trình thăng tiến của nhân viên trong tương lai. Khi ứng viên overqualified hiểu rõ kế hoạch phát triển của mình, họ sẽ có động lực phấn đấu và nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp để đạt được mục tiêu chung.
Việc trao đổi rõ ràng về kế hoạch và lộ trình thăng tiến sẽ giúp doanh nghiệp và ứng viên overqualified đạt được sự thống nhất về kỳ vọng và định hướng phát triển, tránh được những bất đồng đáng tiếc trong tương lai.
Thương thảo mức lương thưởng xứng đáng
Khi tiến hành đàm phán lương thưởng với ứng viên overqualified, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng. Mặc dù doanh nghiệp có thể muốn đề xuất mức lương dựa trên ngân sách ban đầu dành cho vị trí này, nhưng nếu ứng viên quá xuất sắc, điều đó có thể khiến doanh nghiệp phải cạnh tranh với các doanh nghiệp khác để giữ chân họ. Do đó, mức lương được đề xuất nên phản ánh đúng đắn năng lực, tinh thần nỗ lực và giá trị mà ứng viên overqualified có thể mang lại cho doanh nghiệp.
Trong trường hợp doanh nghiệp không thể đáp ứng được mức lương xứng đáng với năng lực của ứng viên, thì nên cân nhắc từ chối CV của họ. Sự hợp tác thiếu cân bằng này trong tương lai sẽ khó có thể bền vững, vì doanh nghiệp phải mất thời gian, công sức và tiền bạc để “lấp đầy chỗ trống” sau khi ứng viên rời đi.
Nếu ứng viên overqualified đồng ý với mức lương được đề xuất, doanh nghiệp nên thẳng thắn trao đổi về triển vọng công việc trong tương lai, chẳng hạn như kế hoạch tăng lương, thăng chức, v.v. Điều này giúp ứng viên hiểu rõ những gì họ cần phải làm và đạt được, từ đó đôi bên có thể “đồng lòng” hợp tác thành công.
Tóm lại, việc thương thảo mức lương thưởng xứng đáng với ứng viên overqualified là rất quan trọng. Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng để đề xuất được mức lương hấp dẫn, đồng thời cũng phải thẳng thắn chia sẻ về triển vọng sự nghiệp trong tương lai, nhằm đảm bảo sự hợp tác bền vững giữa hai bên.
Quản lý dữ liệu ứng viên “vượt chuẩn”
Quản lý dữ liệu ứng viên “vượt chuẩn” là quá trình thu thập, phân tích, đánh giá, lưu trữ và sử dụng toàn bộ những thông tin quan trọng liên quan đến ứng viên tiềm năng.
Khi cơ sở dữ liệu ứng viên được quản lý một cách bài bản, có hệ thống sẽ giúp nhà tuyển dụng truy xuất mọi thông tin liên quan đến ứng viên như CV, kỹ năng chuyên môn, thang điểm phỏng vấn, đánh giá tổng quan hay lý do từ chối ứng viên,…nhanh chóng, dễ dàng. Qua đó, doanh nghiệp có thể khai thác dữ liệu và đưa ra các quyết định tuyển dụng ngay khi cần.
Được đánh giá là vượt trội hơn rất nhiều so với việc quản lý thủ công và Excel, hệ thống ATS như iVIEC Talent Management cho phép đội ngũ nhân sự quản lý, truy vấn dữ liệu ứng viên overqualified, theo dõi quá trình phỏng vấn, đánh giá hiệu suất và đưa ra đề xuất tuyển dụng chuyên nghiệp.
Đăng ký trải nghiệm – demo miễn phí iVIEC Talent Management
Tạm kết
Tuyển dụng ứng viên overqualified quả thực là một thách thức, nhưng cũng ẩn chứa những cơ hội rất đáng quan tâm nếu được quản lý và định hướng tốt.
Như bài viết đã nêu, việc tập trung đầu tư thời gian và nguồn lực để định hướng, tạo điều kiện cho các ứng viên overqualified phát huy được năng lực của mình là yếu tố then chốt. Khi đó, họ sẽ không chỉ hoàn thành tốt công việc hiện tại, mà còn có thể mang lại những giá trị bất ngờ, vượt xa mong đợi của nhà tuyển dụng.
